دور بعدی مذاکرات ایران و گروه پنج به علاوه یک بیست و نهم خرداد ماه در مسکو برگزار می شود

مذاکره کنندگان آمریکایی این روزها در بازگشت از بغداد یک بار دیگر خود را برای چانه زنی با ایران و سناریوهای احتمالی در مذاکرات مسکو آماده می کنند.

به رغم آنکه چهار سال از پیشنهاد باراک اوباما برای مذاکره بی قید و شرط با ایران می گذرد، شاید بداقبالی او باشد که ایران تنها در آخرین ماه های ریاست جمهوری او حاضر شده به شکلی جدی تر از قبل پای میز مذاکره بنشیند. اگر چنبن اتفاقی در سال اول یا دوم راهیابی باراک اوباما به کاخ سفید افتاده بود، رییس جمهوری آمریکا احتمالا دست بازتری برای پیش بردن مذاکرات به شکل دلخواه خود داشت.

در تب وتاب مبارزه برای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، جمهوری خواهان یکی از محورهای تبلیغاتی خود را نقد عملکرد کاخ سفید در قبال برنامه هسته ای ایران قرار داده اند. در چنین شرایطی پیشروی در مذاکرات برای باراک اوباما به بازی شطرنج غامضی تبدیل شده و هر حرکتی می تواند به کیش و مات کاخ سفید منجر شود.

دور بعدی مذاکرات ایران و گروه پنج به علاوه یک بیست و نهم خرداد ماه در مسکو برگزار می شود. محافل سیاسی واشنگتن در تلاشند طی سه هفته آینده تا حد ممکن در روند تصمیم گیری مذاکره کنندگان تاثیر بگذارند یا صف بندی هایشان را دراین موضوع دقیق تر کنند.

وندی شرمن رییس هیات مذاکره کننده آمریکایی به اسراییل سفر کرده تا به گفته رادیو اسراییل درباره مذاکرات بغداد با بنجامین نتانیاهو دیدار و گفتگو کند. از سوی دیگر آنطور که از مکالمات تلفنی خانم شرمن با رییس شورای کشورهای حاشیه خلیج فارس بر می آید معاون وزیر خارجه آمریکا قرار بوده بعد از مذاکرات بغداد به عربستان سعودی نیز سفر کند. قرار بود در ملاقات حضوری خانم شرمن با نمایندگان کشورهای عضو این شورا درباره مذاکرات بغداد و موضع آمریکا گفتگو شود، اما این سفر به علت "بدی آب و هوا و تمدید یک روزه گفتگوها" نهایتا انجام نشد. در عوض خانم شرمن به رییس این شورا وعده داده که در برگشت به واشنگتن سفرای این کشورها را در جریان مواضع آمریکا در بغداد بگذارد.

درمذاکرات هسته ای ، مهمترین نکته برای تمام طرف های درگیر احتمالا برنده بیرون آمدن از اتاق مذاکرات است. با این همه در محافل سیاسی واشنگتن، مهم تر آن است که چه کسی برنده را تعریف می کند . در سه هفته پیش رو مخالفان و موافقان دیپلماسی باراک اوباما می کوشند تعریف خود را از "برنده" مذاکرات به تعریف حاکم و یا دست کم موثرتبدیل کنند.

جمهوری خواهان عزم خود را برای بازپس گرفتن کاخ سفید جزم کرده اند. آنها مذاکراتی را موفق می دانند که غنی سازی اورانیوم در ایران را کاملا متوقف کند؛ شرطی که نشانه ای از پذیرفته شدنش در تهران به چشم نمی خورد و حتی واقع گراتر ها در واشنگتن نیز می دانند تنها یک معجزه می تواند آن را ممکن کند. سه سناتور مطرح آمریکا در سرمقاله ای به باراک اوباما هشدار داده اند گام برداشتن در مسیر اعتماد سازی، ایران را به کنارگذاشتن "تلاش برای رسیدن به توانایی تولید تسلیحات هسته ای" متقاعد نخواهد کرد. سناتورجان مک کین، سناتور لیندزی گراهام - هر دو جمهوری خواه- و جو لیبرمن - مستقل اما نزدیک به جمهوری خواهان- دستورالعملی را برای مذاکرات موفق پیشنهاد کرده اند که با توجه به شرایط موجود به ماموریتی غیرممکن بیشتر شبیه است.

از نظراین سه سناتور که نماینده طیف گسترده ای از جمهوری خواهانند آمریکا تنها زمانی می تواند در مذاکرات برنده شود که از قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران عقب نشینی نکند، خواسته هایش را از برچیدن تاسیسات فردو و توقف غنی سازی بیست درصدی فراتر ببرد و ایران را متقاعد کند تا تمام فعالیت های غنی سازی از جمله تحقیق و توسعه را متوقف کند، همه سوخت هسته ای را که تا کنون به دست آورده واگذار نماید و درهای تاسیسات خود را به روی بازرسان بین المللی باز بگذارد.

جدا از جمهوری خواهان برخی دیگر در واشنگتن سیاست دولت آمریکا در مقابل ایران را از جهتی دیگر اشتباه می دانند. این عده معتقدند فشار بر جمهوری اسلامی نتیجه ای جز سرسخت تر کردن تهران و پیشرفت برنامه هسته ایش نداشته و باراک اوباما تنها زمانی می تواند برنده از مذاکرات بیرون بیاید که فشار بر ایران را متوقف کند، حق غنی سازی این کشور را به رسمیت بشناسد و با پرهیز از تهدید نظامی و ایجاد اعتماد رفتار ایران را تغییر دهد .

در چنین فضایی هر حرکت دولت که کمترین شائبه ای از مصالحه با خود داشته باشد زیر سئوال بردن رییس جمهوری را برای محافظه کاران آسان تر می کند. شاید بهترین سیاست از سرگذراندن چند ماه باقیمانده به انتخابات با توافق های کوچک ، و موکول کردن توافق نهایی به زمانی باشد که باراک اوباما از دور دوم ریاست جمهوری خود مطمئن شده است. اما این مسیر هم بدون مخاطره نیست . در این صورت رییس جمهوری آمریکا از یک سو با اتهام بازگذاشتن دست ایران برای ادامه برنامه غنی سازی اش مواجه می شود و از سوی دیگر با انتقاد آن دسته از طرفدارانش که انتظار عملی شدن وعده پیشبرد دیپلماسی در حل بحران هسته ای ایران را داشته اند.

بازگشت ایران به میز مذاکرات بعد از وقفه ای طولانی و آنچه در دور اول مذاکرات در استانبول گذشت فضای واشنگتن را تا آنجا تغییر داد که حتی باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا از امیدواری به مذاکرات در بغداد گفت. با این همه مذاکرات دشوار بغداد و "اختلافات جدی باقی مانده "کار را برای ابراز امیدواری بیشتر واشنگتن به مذاکرات مسکو سخت تر کرده است. اگر چه اغلب تحلیل گران مطلع ازغنی سازی اورانیوم پیداکردن آثار اورانیوم غنی شده با غلظت بیست و هفت درصد در تاسیسات فردو را بی اهمیت دانسته اند انتشار گزارش تازه آژانس هم به سوءظن های بیشتری در میان منتقدان دیپلماسی دامن زده است.

با اطمینان می توان گفت کسی در کاخ سفید یا وزارت خارجه انتظار حل شدن بحران هسته ای ایران از طریق یک یا دو نشست را ندارد. دیپلمات های آمریکایی بارها گفته اند نباید در نخستین جلسات مذاکره با ایران منتظر توافقی اساسی بود.

روشن است که پیشنهادهای گروه پنج به علاوه یک در بغداد برای برداشتن گام های کوچک و "اعتماد سازی" چنگی به دل ایران نزده است. اگر مذاکرات مسکو نیز به نتیجه ای مشابه گفتگوهای بغداد منجر شود فضای سیاسی در واشنگتن علیه ادامه مذاکرات سنگین تر از پیش خواهد شد.